Embouchure

De trompet is een moeilijk instrument en dat niet in het minst vanwege het te ontwikkelen en te onderhouden embouchure. Een goede definitie van dit embouchure is bijna niet te bedenken maar je zou het kunnen omschrijven als:

"Het gecoördineerd gebruik van de gezichts- en mondkringspieren, en een dusdanige plaatsing van het mondstuk op de lippen, zodat er bij een regelmatige luchtstroom een controleerbare trillingsfrequentie ontstaat".

Er zijn heel veel factoren die invloed uitoefenen op het embouchure

  • Bijvoorbeeld de stand van de tanden en
  • de stand van de kaak en de invloed die hij uitoefent op de stand van de tanden.
  • De stand van het mondstuk op de lippen en
  • de druk die het mondstuk uitoefent op de lippen.
  • De luchtstroom en
  • de tong en de invloed die de tong uitoefent op de luchtstroom.
  • En tot slot het al dan niet bevochtigen van de lippen en
  • de houding van de muzikant tijdens het spelen.

De trompettist is, omdat hij maar drie ventielen tot zijn beschikking heeft, bij het bespelen van de verschillende registers, het produceren van een goed geluid en het spelen met een goede aanzet en intonatie, volledig afhankelijk van zijn embouchure.

In de volgende hoofdstukken  worden de onderdelen beter bekeken:

  1. Mond- en gezichtsspieren
  2. Gebit en kaak
  3. Mondstukplaatsing
  4. Lippen
  5. Intonatie
  6. Binnen het mondstuk

1.a Gezichtspiertraining

Oefeningen om de embouchure te trainen zonder gereedschap.

1b. Zin en onzin van mimische training met apparaatjes zoals potloden, embouchuregewichtjes, mondklemstaafjes, lippenrichters etc.
Functioneel anatomisch en ook neurofysiologisch gezien: Niet aan beginnen, het wekt smile and press op. Het trekt de mondhoeken opzij en omhoog. Het vernauwt de mond- en mondkeelholte.



1c.Mondhoeken omlaag en centreren in de phonetische ÔÔW stand. Wij brengen precies het tegenovergestelde als: mondhoeken omlaag en naar elkaar toe.


Simpele tip: schuif je onderlip iets uit. Je voelt nu de mondhoeken omlaag gaan..
Breng daarna de mondhoeken naar elkaar toe. Plaats nu het mondstuk op je lippen, de rim gemiddeld 2/5e op boven- en 3/5 op onderlip. Blaas nu alleen lucht erdoor, maar denk eraan, achterkruin omhoog. Houdt de mondhoeken op hun plaats door in een O stand of ÔW -stand phonetisch gezien, lucht tussen de zover mogelijk geopende lippenspleet door te blijven blazen.
Recht naar voren blazen. Hoofd niet achterover.

1d. Mimische training: Grimassen maken en gezichten trekken zoals Mimespelers doen . 


1e. Mimische oefeningen om de embouchure te vergroten: Warm ups off stage.

Speel NOOIT zonder warm~ups.

Risico: beschadigen van lipspierweefsel. Door de slechte doorbloeding kunnen ruptuurtjes ontstaan die slecht helen en littekenweefsel achter laten. 
Voorbeelden:
a.Brullen als een leeuw: met de mond wijd open gesperd, een stuk agressie uitbeelden, woede. Neem iets of iemand in gedachten die je spreekwoordelijk wilt verslinden en verscheuren.

b.Tuiten van de lippen,zo vér naar voren alsof je iemand ver van je vandaan dwars door de telefoonlijn of via de web-cam wil tuutn(Fries).

c.Tanden ontbloten, extreem alsof je woedend bent.

d.Mondhoeken extreem opzij trekken met een brede lach alsof je je kapot lacht om iets, je mag er wel bij schreeuwen, zoals ook bij de andere punten, maak het passende geluid erbij.

e.Onderlip zover als mogelijk omlaag krullen, zo van: “... nou dat weet ik zonet nog niet”.

f.Lippen naar binnen trekken over de tanden heen, van verbijstering.

g.Onderlip ver naar voren schuiven, zo van :”...leg hier de euro maar op”.Centenbakkie'”

h.Het virtueel kaars uitblazen op grote afstand met bolle wangen, in stootjes. Recht naar voren maar ook omlaag, omhoog, links en rechts. Extreem goed inblaasoefening. Op de fiets of in de auto,of vlak voor het concert. Noiseless Airbuzz is daar trouwens het beste voor.

i.Onderkaak zover mogelijk openen, en de mond ook erbij, bal de vuisten en toon je extreme vreugde over de wereldtitel brass die je virtueel net hebt gewonnen.

j.Onderkaak naar voren en achteren schuiven, naar voren zo van :”..En nu is het de laatste keer geweest dat je me dit flikte..”. Naar achteren: Angst,terughoudendheid en verbijstering maakt zich meester van je. Trek de mondhoeken flink opzij erbij.

k.Onderkaak naar links en rechts schuiven, om iemand die naast je staat de les te lezen,kijk er gemeen en vals bij in die richting, uit je ooghoeken.Frons boos de wenkbrauwen. Of : “..Ik vind je erg leuk maar durf je niet echt aan te kijken.”

l.Onderkaak naar voren en omhoog tegelijk.:”..Ik kots je uit''”.

m.Onderkaak naar voren en omlaag:”OngelÓÓflijk, wat ik hier meemaak..... ”.Bedenk zelf ook gevoelens. 

n.Gezicht krachtig dichtknijpen, ogen,mond etc. Vuisten krachtig ballen, druk iets plat tussen je handen, een bal bvb. Emotie: Ïk moet dit nu doorstaan, zoals een heftige knal, een extreem geweld, je duikt inelkaar etc.Of extreeeeeeeeeeeeeme blijdschap

o.Mond krachtig dichtknijpen en hoofd achterover strekken,adem diep in door de neus.

p.Oefeningen van de adem met oogbewegingen.
Sla je ogen op en adem extreem diep en langzaam in, strek daarbij je hoofd, hef je armen ver omhoog. Omgekeerd: Kijk naar beneden en zucht extreem diep uit.
Zet daarom nooit de muzieklessenaar te laag, dat remt de inademing.